Կրոնը իմ կարծիքով...

Գունավոր ողջույններ բոլորին: Այսօր գրելու եմ կրոնի մասին: Բայց, որպեսզի գրառումս կարդալու ընթացքում ոչ մի թյուրիմացություն չծագի, կասեմ հետևյալը` ես քրիստոնյա եմ,բայց ոչ կրոնապաշտ, ինձ համար կրոնը կենսագրությանս մի մաս է, չեմ պատկանում ոչ մի աղանդավորական շարժման, ոչ մի այլ կրոնի հանդեպ թշնամաբար չեմ վերաբերվում:

Գիտեմ, այս փոքրիկ նախաբանը կարդալուց հետո շատերը չեն շարունակի, կամ ընդհանրապես էլ բլոգս չեն այցելի: Բայց սա իմ անձնական կարծիքն է: Իսկ ես նման հարցերում փոփոխական չեմ:

Երբևէ մտածե՞լ եք, թե ինչի համար է կրոնը, ինչու՞ այն ընդհանրապես գոյություն ունի: 

Այս հարցերին պատասխանելուց առաջ գնանք հեթանոսական ժամանակաշրջան: Ի՞նչ էր կատարվում այդ ժամանակ: Մարդիկ պաշտում էին ոչ թե մեկ, այլ մի քանի աստվածների, այսինքն բազմաստվածություն էր: Աստվածները շատ էին, բնության յուրաքանչյուր երևույթի համար մեկական աստված: Բայց լինելով շատ յուրաքանչյուր պետության համար նրանք նույնն էին, սակայն անուններն էին տարբեր: Բացատրենք այս փաստը. Ամեն պետություն ուներ կրակի, հողի, ջրի, կայծակի, անձրևի, սիրո և այլ աստվածներ, բոլոր երկրներում նրանք կատարում էին նույն դերը: Իսկ ինչով էին տարբերվում: Տարբերվում էին անուններով: Օրինակ մեզ մոտ գլխավոր աստվածը Արամազդն էր, իսկ հունական դիցաբանությունում Զևսը: Սակայն նրանք երկուսին էլ վերագրվում էին նուն հատկությունները: Մեկ այլ օրինակ` Աֆրոդիտեն և Աստղիկը, Հերան և Անահիտը և այլն:

Օրինակները շատ են, փաստը մեկը` բոլորը պաշտում էին նույն աստվածներին: Իսկ ինչու՞ և ինչպե՞ս  էին ստեղծվել նրանք` այդ հզոր ուժերը: Մարդիկ ստեղծել էին աստվածներին, որպեսզի նրանց վերագրեն բնության այն երևույթները, որոնք անհասկանալի էին իրենց: Ինչու՞ էր երկնքում փայլատակում այդ սարսափելի լույսը, որը երբեմն դառնում էր հրդեհների պատճառ: Պատասխանը մեկն էր` որովհետև մարդիկ բարկացրել էին Զևսին:

Հեթանոսական ժամանակաշրջանն ավարտվեց, երբ ժողովուրդները սկսեցին իրենց աստվածներին միավորել մեկի` ամենակարող և ամենահզոր Աստծու մեջ: Հայտնվեց Քրիստոնեությունը, ավելի ուշ Մահմեդականությունը, Բուդդայականությունը…:

Այստեղ գալիս են մի շարք  հետաքրքիր ու անպատասխան հարցեր: Եթե մենք ունեինք մի քանի աստվածներ, ինչո՞ւ հենց Քրիստոսի գալուստից հետո բոլորս հասկացանք, որ երկնքում կա միայն մեկ աստված, իսկ Քրիստոսն էլ այդ պատահական հայտնված Աստծու որդին է: Ինչու՞ կրոնը կոչվեց Քրիստոնեություն, եթե մենք պաշտում էինք ոչ թե որդուն, այլ հորը: Ինչու՞ հորը անուն չկար ու նրան պարզապես Աստված էին ասում: Իսկ եթե անվանում են նաև Եհովա, ինչու՞ կրոնը չկոչվեց Եհովականություն: Ինչու՞ սկսեցին պաշտել Քրիստոսին, եթե նա միայն կես աստված, կես մարդ էր, ուղարկված երկիր՝ Աստծու խոսքը մեզ հասցնելու համար: Ինչու՞ կրոնը սկսեցին տարածել զենքի օգնությամբ: Աստված ասել է.<<Կուրորեն հավատա ինձ>> , բայց չէ՞ որ մարդ հավատում է նրան, ինչ տեսնում է: Եվ նման շատ ու շատ այլ հարցեր ծագեցին:

Ոմանք սկսեցին կուրորեն հավատալ, ոմանք ուղղակի ստիպված էին այդ անել, իրենց կյանքը պահպանելու համար:

Անդրադառնանք զենքի ուժին: Ինչու՞ Տրդատը դիմեց բռնության: Եթե հենց հիմա ձեր մտածած պատասխանից դեն նետենք հեքիաթային բոլոր մասերը, ապա կմնա միայն վերջակետը: Եկեք  հարցին մոտենանք ռեալ կողմից : Ինչի՞ համար էր Տրդատի այդ քայլը: Դե իհարկե ժողովրդին միավորելու համար: Եթե ժողովուրդը համախմբված է մի գաղափարի շուրջ, նրան ավելի հեշտ է ղեկավարել: Ահա պետության այդ քայլի իրական դրդապատճառն ու նպատակը:

Իսկ թե ի՞նչ իմաստ ուներ  Քրիստոնեությունը բաժանել ճյուղերի, դա այսքանից հետո արդեն լրիվ երկրորդական ու ավելի խառը խնդիր է: Ստեղծվեցին Առաքելական, Ուղղափառ, Կաթոլիկ, Օրթոդոքս, Բողոքական և այլ շատ անհասկանալի ճյուղեր, որոնց բացատրությունը տրված է բազմաթիվ եկեղեցական գրքերում ու դասագրքերում եկեղեցական ժողովների հիման վրա: Ճիշտ է` կան բացատրությունները,բայց միևնույնն է ինձ համար դրանց այդ բազմազան գոյությունը անիմաստ է: Եթե դու Քրիստոնյա ես, քեզ համար ի՞նչ տարբերություն, թե որ ճյուղին ես պատկանում: Միևնույնն է դու պաշտում ես այն Աստծուն, որին բոլոր մյուս ճյուղերի ներկայացուցիչներ: Կրոնի իմաստը կարծում եմ դա է: Այլ ոչ այն, թե Քրիստոսը մա՞րդ է, թե Աստված, թե երկուսն իրար հետ ու նման այլ հարցեր:

Ինչու՞մ է կայանում Քրիստոնեության և մյուս կրոնների կապը կամ ավելի ճիշտ կլինի ասել նմանությունը: Մտածե՞նք երկար…Ո՛չ…պատասխանն ակնհայտ է….բոլոր կրոնների հիմքում նույն Աստվածն է:  Քրիստոնյան պաշտում է այն նույն Աստծուն, ում որ Մահմեդականը, Բուդդայականը և մյուսները: Կարծում եմ կլինեն մարդիկ, ովքեր կպնդեն հակառակը: Եթե դու նրանցից ես, ապա մեկնաբանություններում անպայման գրիր քո կարծիքը: Ինձ շատ է հետաքրքրում դիմացինիս այն կարծիքը, որն իմի հետ չի համապատասխանում:

Ամբողջ աշխարհում գոյություն ունի միայն մեկ Աստված: Ինչո՞վ կարելի է ապացուցել ասածս: Հենց միայն նրանով, որ բոլոր կրոնների մեջ երկիրն ու երկինքը ստեղծել է Նա: Մենք կասենք Եհովան կամ որ նույնն է Աստվածը, իսկ մահմեդականները կասեն Ալլահը, կամ որ նույնն է Աստվածը…Սկզբունքը նույնն է, ինչ որ հեթանոսների մոտ` նույն աստվածը, տարբեր անուններով:

Դարեր շարունակ պայքար է գնում կրոնների միջև: Հատկապես Քրիստոնյաների և Մահմեդականների միջև: Դուք կանվանեք կրոնական պայքար, իսկ ես կասեմ  ազգերի պայքար:  Ինչու՞ ազգերի: Որովհետև պարսիկը հայի հետ կռվում էր, ոչ թե հայերին կրակապաշտ դարձնելու համար, այլ պարսիկ դարձնելու, որովհետև թուրքը հայերի ու մնացած ոչ թուրք ազգերի  հետ կռվում էր ոչ թե նրանց մահմեդկան դարձնելու համար, այլ նրանց թուրք դարձնելու համար: Նրանք նպատակ ունեին մյուս ազգերին միացնել իրենց ու ազգը մեծացնել, որի համար պատրվակ էր կրոնը:

Ես հիմա շատ եմ լսում <<Ես չեմ սիրում մահմեդական, բուդդայական և ուրիշ բլա բլա կրոնը>> արտահայտությունը: Նման բան չկա: Ոչ թե չեն սիրում կրոնը, այլ չեն սիրում այդ կրոնն ընդունած ազգին: Անձամբ ես ատում եմ ոչ թե մահմեդականությունը, այլ թուրքերին, ադրբեջանցիներին…ես ատում եմ ազգին…կրոնը կապ չունի: Կրոնը գաղափարախոսություն է, որը համախմբում է ազգերին, յուրաքանչյուր կրոնի առաքելությունը դա է:

Կրոնը ստեղծված է միավորիչ դեր կատարելու համար:

Որպեսզի այս ամենը ավելի պարզ լինի,բերեմ կրոնի ստեղծման ամենապարզ օրինակը:
Երբևէ լսե՞լ եք Թռչող Մակարոնե Հրեշի մասին: Ինչու՞ եմ մեծատառերով գրում: Որովհետև դա կրոն է, այո՛ այո՛, կրոն: Այն հիմնադրվել է 2005թ. Բոբբի Հենդերսոնի կողմից, որպես բողոք Կանզասի Կրթության դեպարտամենտի դեմ, որը ցանակնում էր դպրոցում մտցնել <<Խելամիտ մտածողություն>> հասկացությունը, որը ասում էր, թե աշխարհը ստեղծվել է  ինչ-որ <<Բանական արարծի>> կողմից:

Հենդերսոնը իր բլոգում բաց նամակով հայտարարեց իր հավատի մասին դեպի գերբնական Արարիչը, որը ուներ մակարոնի և  тефтель-ի (ցավոք հայերեն տարբերակը չգիտեմ)տեսք, և որին անվանում էր Թռչող Մակարոնե Հրեշ: Եվ նա պնդում էր, որ դպրոցներում ուսումնասիրեն պաստաֆերիանիզմը: Պաստաֆերիաններ (այսպես էին իրենց անվանում այս ուղղության հետևորդները): Ըստ նրանց այդ հրեշն էր ստեղծել աշխարհը` սկսելով  նախ սարերից, ծառերից ու մի գաճաճից:

Լավ պետք չէ խորանալ այս ուղղության էության մեջ, դա չէ կարևորը: Կարևորն այն է, որ այդ մարդը ստեղծեց այդ աբսուրդ ուղղությունը ու ունեցավ շատ հետևորդներ: Նրանք նույնիսկ ունեն իրենց եկեղեցին: Իսկ 2011 թվականին Ավսրիայում պաստաֆերիան Նիկո Ալմին թույլ տվեցին անձնագրի նկարի համար նկարվել փլավքամը գլխին, միայ նրա համար, որ այդպես էր պահանջում նրա կրոնը: Նա արեց այդ քայլը նրա համար, որովհետև Ավսրիայում թույլատրվում էր մուսուլմաններին նկարվել իրենց հիջաբայով, այսինք ոտքից գլուխ մարմինը ծածկող զգեստով: Նիկո Ալմին հայտարարեց, << Իմ գլխավոր նպատակն է ստիպել մարդկանց մտածել համակարգի պատշաճության մասին>>: Այս ամենից հետո ինքներդ կատարեք հետևություններ կրոնների վերաբերյալ:

Այն ամենը, ինչ ես այստեղ գրեցի իմ անձնական կարծիքն էր: Ես հարգում եմ բոլոր տեսակի կրոնները, բայց ունեմ դրանց մասին իմ սեփական կարծիքը:

Ես հասկանում եմ, որ հայերին համախմբելու հազվագյուտ տարբերակներից է Քրիստոնեության գաղափարը, բայց թույլ տվեք ասել, որ դա էլ է արդեն իր ուժը կորցրել, որովհետև մտել է քաղաքական դաշտ ու ևս մեկ դաշտ, որը չեմ բարձրաձայնի, բայց կարծում եմ շատերը կհասկանան:

Իսկ վերջում ուղղակի կասեմ այն, ինչ ասեցի սկզբում` ես քրիստոնյա եմ,բայց ոչ կրոնապաշտ, ինձ համար կրոնը կենսագրությանս մի մաս է, չեմ պատկանում ոչ մի աղանդավորական շարժման, ոչ մի այլ կրոնի հանդեպ թշնամաբար չեմ վերաբերվում: Հավատում եմ այն ամենին, ինչ տեսնում եմ: Չեմ ատում ոչ մի կրոն, ատում եմ որոշ կրոնների ներկայացուցիչների, ավելի ճիշտ ազգերի: Ու ցանակնում եմ, որ այս վերջին նախադաության սկիզբը նկարագրի ողջ մարդկությանը, իսկ ամբողջ նախադասությունը` հայերին:

Հարգանքներով` Գունավորիկ